Strategische duiding voor portfoliomanagers, informatiemanagers en CIO’s
Met de digitale agenda 2028 en de resolutie collectieve digitalisering kiest de VNG voor een nieuwe aanpak. In plaats van 342 losse digitaliseringsprojecten wil de VNG één gezamenlijke basis. Dit is een grote verandering, vooral voor IT-leiders.
Waarom collectieve digitalisering gemeenten nú nodig is
Er zijn twee belangrijke redenen waarom samenwerken op het gebied van digitalisering nu nodig is. Ten eerste hebben gemeenten te maken met een groot tekort aan personeel en geld, terwijl ze juist meer taken krijgen door onder andere nieuwe Europese regels. Ten tweede worden digitale systemen van gemeenten steeds vaker aangevallen, bijvoorbeeld door buitenlandse hackers. Door versnippering en afhankelijkheid van grote, buitenlandse techbedrijven is het moeilijk om goed te beschermen.
Volgens de VNG, op basis van gesprekken met experts en IT-leiders, kan minstens 80% van de digitale taken van gemeenten gezamenlijk worden uitgevoerd. Dit gaat om systemen waarvan inwoners verwachten dat ze overal hetzelfde werken, en die extra veilig en efficiënt moeten zijn.
Common Ground: drie manieren van samenwerken
De aanpak van Common Ground volgt een duidelijke strategie:
- Samen denken: Afspraken maken over hoe systemen met elkaar praten en samenwerken.
- Samen bouwen: Gemeenten werken samen aan het ontwikkelen van software.
- Samen beheren: Gemeenten gebruiken en onderhouden samen kant-en-klare software.
Daarbij wordt begonnen met het verbeteren van de digitale dienstverlening. Dit levert direct voordeel op voor inwoners, en er zijn al goede voorbeelden van gemeenten die hierin vooroplopen.
Wat betekent dit voor de gemeente?
Voor verschillende rollen binnen de gemeente verandert er iets:
- CIO’s (IT-leiders): Gemeenten stappen over op een nieuwe manier van werken met losse onderdelen (modulaire systemen), waarbij systemen goed met elkaar kunnen praten via API’s. Ook wordt gewerkt met meerdere leveranciers en ligt de focus meer op diensten dan op losse softwarelicenties
- Informatiemanagers: Het is belangrijk om mee te doen aan overleggroepen binnen een bepaald domein, zodat de juiste wensen en eisen worden opgehaald. Er moet een goede balans zijn tussen landelijke standaarden en wat de eigen gemeente nodig heeft.
- Portfoliomanagers: Investeringen moeten goed aansluiten op gezamenlijke plannen. Ook is het belangrijk om vooruit te kijken naar wanneer systemen vervangen moeten worden en om kosten en baten op grotere schaal te bekijken en dit ook aan de bestuurstafel goed onder de aandacht te brengen.
Deze rollen zijn bovendien belangrijke gesprekspartners in het proces. Door actief de dialoog met hen aan te gaan, zorgen we ervoor dat ontwikkelingen aansluiten bij zowel de strategische doelen van de gemeente als bij de dagelijkse praktijk.
Vier concrete stappen voor uw gemeente om aan te haken:
- Bekijk welke IT-systemen u kunt delen met andere gemeenten
Ga na welke software en systemen in uw gemeente ook door andere gemeenten worden gebruikt. Bepaal of het slim is om deze samen te ontwikkelen of te beheren.
- Doe actief mee in netwerken en overleggroepen
Sluit aan bij communities waar gemeenten samen afspraken maken over digitalisering. Door actief mee te doen, kunt u meedenken en invloed uitoefenen op de richting die wordt gekozen.
- Stem het vervangen van systemen af op gezamenlijke plannen
Kijk wanneer bestaande systemen aan vervanging toe zijn en probeer dit te laten aansluiten bij de landelijke planning. Zo kunt u kosten besparen en tegelijk profiteren van gezamenlijke oplossingen.
- Word beter in samenwerken bij gezamenlijke IT-projecten
Zorg dat uw gemeente duidelijk weet hoe ze moet optreden als opdrachtgever in gezamenlijke trajecten. Dit vraagt om heldere doelen, goed projectmanagement en samenwerking met andere partijen.
Wat kost het? De financiële impact van samenwerken
Op de korte termijn brengt dit transitiekosten en bijdragen aan collectieve ontwikkeling met zich mee. Op de lange termijn levert het schaalvoordelen op bij inkoop, gedeelde onderhoudslasten en verhoogde innovatiesnelheid.
Conclusie: Digitalisering als collectieve kans voor gemeenten
De VNG Digitale Agenda 2028 is een belangrijk keerpunt. Het gaat niet alleen om nieuwe techniek, maar om een andere manier van samenwerken binnen de lokale overheid in het digitale tijdperk. De vraag is niet of deze verandering doorgaat, want dat is zeker. De echte vraag is: hoe goed pakt uw gemeente deze kans aan?
Hulp bij het maken van de juiste digitale keuzes
De overstap naar gezamenlijke digitalisering is een grote en soms ingewikkelde verandering. Het vraagt om duidelijke keuzes en een goede strategie.
CLS Inter helpt gemeenten hierbij. Wij ondersteunen bij het maken van een plan dat past binnen de Common Ground-aanpak en zorgen dat uw ICT-portfolio klaar is voor samenwerking met andere gemeenten.
Met onze kennis van ICT en strategisch portfoliomanagement zorgen we dat uw gemeente de voordelen van collectieve digitalisering goed benut. Tegelijk helpen we om risico’s te beperken en de digitale dienstverlening betrouwbaar te houden.
Wil je meer weten over hoe CLS Inter jouw gemeente kan helpen? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend strategisch adviesgesprek.